Κυριακή 20 Ιουνίου 2010

Πλάνο Μαθημάτων (Σχολικό Έτος 2009-2010)

Τελείωσαν για φέτος τα μαθήματα..., τελείωσαν και οι συναντήσεις του Ρητορικού Ομίλου...!!!
Ας κάνουμε έναν μικρό απολογισμό για το τι κάναμε φέτος... ώστε να μπορούν και άλλοι που ενδιαφέρονται, είτε να πάρουν έμπνευση από αυτά..., είτε να μας δώσουν ιδέες και 'τα φώτα τους' για προεκτάσεις, εμπλουτισμό, τροποποιήσεις και ό,τι άλλο...!
Είμαστε ανοιχτοί στις προτάσεις που θα μας κάνουν καλύτερους...!

Πλάνο μαθημάτων:


Καταστατικό – Στόχοι – Αρχές Λειτουργίας του Ομίλου: όλα έγιναν με συζητήσεις και αποφάσεις των μαθητών (βασισμένο στα ‘θέλω’ και τα ‘δεν θέλω’ των ίδιων)

Εισαγωγικά: οι πρώτες συναντήσεις αφιερώθηκαν σε κάποια βασικά θέματα:
  • λίγα λόγια για τη «Ρητορική» & την την ευγλωττία…
  • παιχνίδια αυτογνωσίας, εξοικείωσης και γνωριμίας (γράφω & μιλώ για τον εαυτό μου…, γράφω & μιλώ για τον διπλανό μου…, γράφω & μιλώ για ένα αγαπημένο πρόσωπο, γράφω & μιλώ για το πρότυπο/είδωλό μου…) (υπάρχει φωτογραφία στο αρχείο φωτογραφιών, το κολάζ με τα ‘αρτικόλεξα αυτογνωσίας’ αναρτημένο στη «Γωνιά του ‘Λυσία’» που φτιάξαμε στην τάξη)
  • τι είναι επικοινωνία…
  • ποιος ο ρόλος του ομιλητή, ο ρόλος του ακροατή… / η σχέση ομιλητή-ρήτορα & του κοινού-ακροατηρίου-συνομιλητή του… / καλός ρήτορας σημαίνει πρώτα απ’όλα καλός ακροατής / μονόλογος-διάλογος …
  • έννοιες αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης ενός πειστικού & εκφραστικού λόγου γενικά και ειδικά στα πλαίσια ρητορικών αγωνισμάτων…
  • διαφορετικότητα & ρητορική/πειθώ και σύνδεση με την τοπική κοινωνία και τη σύγχρονη πραγματικότητα
  • ξύλινη γλώσσα

«Αυθόρμητος Λόγος»: κανόνες αγωνίσματος…, τεχνικές…, ασκήσεις πάνω σε μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων (και επιλογής & έμπνευσης των ίδιων των παιδιών, αλλά και με βάση τους κανόνες και τα θέματα που συχνά τέθηκαν στους ρητορικούς αγώνες):

Ενδεικτική Θεματολογία με την οποία ασχοληθήκαμε:
  • Απλές καθημερινές λέξεις: Βουνό… / Βυθός… / Δάσος… / Ωκεανός… / Σχολείο… / Αστέρια… / Μουσική… / Θάλασσα… / Τραγούδι…
  • Καταστάσεις…: Σαββατοκύριακο με βροχή… / Μήνυμα στο Κινητό… / Λάτρης τεχνολογίας… / Με το τηλεχείριστήριο στο χέρι… / Η κλήση σας προωθείται… / Περίπατος στο Βουνό… / δάσκαλος με πιάνει με σκονάκι… / Χτυπάει το κουδούνι… /
  • Απροσδόκητες ή Άβολες Καταστάσεις…: Χρόνια Πολλά!... / Έκπληξη…! / Επιτέλους!... / Και ξαφνικά αλλάζουν όλα! / και μετά τι γίνεται…;
  • κι άλλου είδους καταστάσεις…: Ελευθερία Χωρίς Όρια… / Πρωϊνό Ξύπνημα… / Καταστροφή… / Καταστροφή του Κόσμου… / Θετική Σκέψη… / στην κόψη του ξυραφιού… / παιδικές καταστάσεις… / παιδικές αναμνήσεις… / βαριέμαι…! / ποιος μίλησε…; / πρόβλημα!...
  • Έννοιες-Συναισθήματα: Φιλία… / Έρωτας… / Υπομονή… / Απαισιοδοξία… / Εξουσία… / Δύναμη… / Απουσία… / Πόλεμος… / Γυναίκα… / Άνδρας… / Μαμά… / φόβος… / απογοήτευση…/ το χρήμα…
  • Επικαιρότητα & θέματα που ενδιαφέρουν τους μαθητές: Αρχαία στο Γυμνάσιο… / Το Διαδίκτυο ανοίγει παράθυρα στον κόσμο…
  • Εξαρτάται από ποια πλευρά το βλέπεις… / «2 όψεις ενός Νομίσματος»: φράσεις και καταστάσεις που εννούνται με 2 ή και περισσότερους τρόπους ανάλογα με την οπτική και τη θέση στην οποία βρίσκεται κανείς… (μητέρα-παιδί / άντρας-γυναίκα, αγόρι-κορίτσι / Καπνιστής-Μη Καπνιστής / Φτωχός-Πλούσιος / Δάσκαλος-Μαθητής / Αφεντικό-Υπάλληλος, Εργοδότης-Εργάτης)… / π.χ. Μα είσαι παιδί ακόμα…! / Όταν μεγαλώσεις θα καταλάβεις… / Να είσαι φρόνιμος… / Ελεύθερος Χρόνος… / Κακές Παρέες… / Πατάτες τηγανιτές… / Κραβατομουρμούρα… / Ποδόσφαιρο (Μπαλα)… / Γάμος-Δέσμευση-σχέση… / Εγώ Πότε θα γίνω Μάνα…; / Ο γάμος σκοτώνει τον Έρωτα… / τσιγάρο… / δικαιώματα… - ελευθερίες… - υποχρεώσεις… / οικονομική κρίση… / αύξηση τιμών προϊόντων… / ισότητα… ίσες ευκαιρίες… δημοκρατία… / μελέτη-διάβασμα στο σπίτι… / Εργασίες για τα Χριστούγεννα-Πάσχα… / Διαγώνισμα… - Τεστ Ημέρας… / Εκδρομή…! / Εκπαιδευτική Εκδρομή / Κατάξηψη… / Δουλειά… / μισθός… - αύξηση μισθού… /
  • Υποθετικές Καταστάσεις…: Αν ήταν στο χέρι μου… / Αν τα ζώα μιλούσαν… / Αν ήμουν… / Αν ήμουν Θεός… / Αν έμενα μόνη μου… / Αν γυρνούσα το χρόνο πίσω…
  • Αποφθέγματα-Παροιμίες-Ρητά-Φράσεις του Λαού-Γνωμικά…: Το χρήμα δε φέρνει ευτυχία… / Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία…/ Ό,τι δε σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό… / Όποιος φοβάται μήπως πέσει είναι καταδικασμένος να σέρνεται… / Η σιωπή είναι χρυσός… / Άνθρωπος Αγράμματος, ξύλο απελέκητο… / Η Ζωή είναι Ωραία…! / Άδραξε τη Μέρα…! / Τα πάντα ρει… / μηδένα προ του τέλους μακάριζε… / Ουκ εν τω πολλώ το ευ… / Καθαρός ουρανός αστραπές δε φοβάται… / Όσα δε φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμασράρια… / Όποιος βιάζεται σκοντάφτει… / Αγάλι Αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι… / Ζήλεια-Ψώρα… / Όσα παίρνει ο άνεμος… /

«Εκφορά Λόγου» - «Εκφραστικότητα»: συμβουλές & συζήτηση πάνω στη σημασία αυτής της παραμέτρου…

«Θέλω & Μπορώ»: παιχνίδι τόνωσης της αυτοπεποίθησης των παιδιών με τα «Θέλω & Μπορώ» γενικά στη ζωή τους, αλλά και πιο ειδικά σε σχέση με τον ρόλο τους ως ομιλητές… [εμπνευσμένο από το βιβλίο της Ελένης Καλλια, «Η Ρητορική Τέχνη στην Καθημερινή Ζωή (ή οι Αγαπημένοι της Πολύμνιας)», Εκδόσεις Παπαζήση]

«Διττοί Λόγοι»-«Επιχείρημα-Αντεπιχείρημα»-«Λόγος-Αντίλογος»-«Debate»: κανόνες αγωνίσματος…, τεχνικές…, ασκήσεις πάνω σε λίγα μόνο θέματα (και επιλογής & έμπνευσης των ίδιων των παιδιών, αλλά και με βάση τους κανόνες και τα θέματα που συχνά τέθηκαν στους ρητορικούς αγώνες)
Ενδεικτική Θεματολογία με την οποία ασχοληθήκαμε:
• «Πιστεύουμε ότι η εισαγωγή των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών στην Εκπαιδευτική Διαδικασία κάνει το μάθημα πιο ελκυστικό και το δάσκαλο πιο σύγχρονο» (: θέση κυβέρνησης) [θέμα των τελικών Γυμνασίου στους Ρητορικούς Αγώνες των Αρσακείων, Θεσσαλονίκη, Φεβρουάριος 2010]
• «Πιστεύουμε ότι η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών στο γυμνάσιο πρέπει να περιοριστεί, αν όχι να καταργηθεί…»(: θέση κυβέρνησης)
• «Πιστεύουμε πως το Βρετανικό Μουσείο πρέπει να επιστρέψει τα «Μάρμαρα» στην Ελλάδα και στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης» (: θέση κυβέρνησης)
• «Πιστεύουμε πως η τηλεόραση έχει βασικά αρνητική επιρροή στη ζωή του ανθρώπου με κυριότερη συνέπεια την αποξένωση του ανθρώπου από τον άνθρωπο» (: θέση κυβέρνησης)

«Ραπολογία»: ανά ομάδες δημιουργία ραπ μουσικών κομματιών πάνω σε ένα σοβαρό θέμα (επιλογή θέματος από λίστα που τους είχε δοθεί) & παρουσίαση του κομματιού [αποστήθιση, χειρονομίες, εκφράσεις, κίνηση, εκφραστικότητα]

«Περιγραφή με χρήση πίνακα/σχεδιαγράμματος»: ατομικά, επιλογή θέματος από λίστα, προετοιμασία & παρουσίαση περιγραφής στον πίνακα [ακρίβεια, πληρότητα, εκφραστικότητα…]

«Ο Λόγος της Διαφήμισης»: ατομικά, δική τους επιλογή θέματος, διαφημιστικό ενός προϊόντος ή υπηρεσίας σε λιγότερο από 100 λέξεις, αποστήθιση λόγου και παρουσίαση διαφήμισης στην ολομέλεια [τρόποι&τεχνικές πειθούς διαφήμισης, σλόγκαν, πολυσημία, εκφραστικότητα, πρωτοτυπία, ενέργεια, κίνηση, καλή οπτική επαφή…]

Ρητορική & Διαδίκτυο

Σκεφτήκαμε από νωρίς πως οι ώρες στο σχολείο δεν ήταν επαρκείς για όσα θέλαμε να κάνουμε κι επίσης πως η έρευνα στο διαδίκτυο πάνω σε θέματα επικαιρότητας, κοινωνικά κ.α. (ιδίως για τη διαπραγμάτευση των θεμάτων των Διττών Λόγων) απαιτεί από μας εξοικείωση με τους Η/Υ και το ίντερνετ. Αποφασίσαμε λοιπόν να προβούμε σε κάποιες ενέργειες που θα μας διευκόλυναν, αλλά και που θα μας άνοιγαν ορίζοντες πέρα από τα στενά όρια του Νευροκοπίου… και γιατί όχι… θα μας εφερναν σε επαφή και με άλλους συνομηλίκους ή όχι που θα ήθελαν να μοιραστούν προβληματισμούς και απόψεις μαζί μας πάνω σε ενδιαφέροντα θέματα…! Για το λόγο αυτό κάναμε τις εξής ηλεκτρονικές κινήσεις:

1.
Δημιουργία ομάδας google: μια κλειστή ομάδα, μέσω της οποίας θα μπορούσαμε να επικοινωνούμε μεταξύ μας και να ανταλλάσσουμε υλικό και απόψεις και πέρα από τις ώρες του σχολείου…

2.
Ενημέρωση ιστοσελίδας σχολείου για τα σχετικά με τον Ρητορικό μας Όμιλο…: http://gym-kat-nevrok.dra.sch.gr/ [στα «Προγράμματα»]

3. Δημιουργία (αυτού του) ιστολογίου (blog): «Μαθητές & Ρητορική» [: http://studentsrhetoric.blogspot.com/], για να ανεβάζουμε ενημερώσεις, φωτογραφικό και άλλο υλικό σχετικό με τις ενέργειες του Ομίλου.

4.
Δημιουργία Σελίδας «Οι Μαθητές Παίρνουν το Λόγο» στο Δίκτυο Επικοινωνίας Ning [: http://studentsrhetoric.ning.com/] με σκοπό να δικτυωθούμε ηλεκτρονικά και να θέτουμε το εκάστοτε θέμα Διττών Λόγων στο Διαδίκτυο, κι εκεί να προσκαλούμε συμμαθητές μας, καθηγητες μας, και μαθητές από άλλα σχολεία ή και ανθρώπους γενικά (χωρίς περιορισμούς ηλικίας, κοινωνικής τάξης κτλ...) που ενδιαφέρονται για την Επιχειρηματολογία και τη Ρητορική... να συμμετέχουν παραθέτοντας τις δικές τους θέσεις και επιχειρήματα-αντεπιχειρήματα στο κάθε θέμα απαντώντας με 'σχόλια' κάτω από το θέμα που τους ενδιαφέρει στο forum συζητήσεών μας...!
Δυστυχώς, μας πήρε πολύ χρόνο η κατασκευή της σελίδας και η κάλυψη όλων των τεχνικών προϋποθέσεων, με αποτέλεσμα να μην καταφέρουμε να αρχίσουμε το ουσιαστικό μέρος του ηλεκτρονικού διαλόγου και να ‘φέρουμε’ κόσμο να συμμετέχει σε αυτό! Δεύτερο πλήγμα που μας έκοψε τα φτερά στάθηκε το γεγονός ότι η έως τώρα ελεύθερη φιλοξενία στο δίκτυο Ning παύει πια να ισχύει και η εταιρεία αλλάζει πλέον πολιτική αναγκάζοντας τις όποιες κοινότητές της είτε να πληρώνουν κάποια συνδρομή ή να σταματήσουν να λειτουργούν…! Δεν έχουμε ακόμα αποφασίσει αν θα ενδώσουμε σε κάτι τέτοιο ή αν θα 'φύγουμε' και‘πάμε αλλού’…!